Google, Amazon, Facebook, Apple ve Microsoft yani kısaca GAFAM.
Amerika’nın beş Teknoloji devi “Big Tech” olarak anılan yani Türkçe kısaltılmışı “GAFAM” olan bu şirketler bizim hakkımızda neler biliyorlar bunu biliyor muyuz? Erişim izni verdiğimiz veriler arka planda neler yapıyor hiç düşündünüz mü? Konum bilgisi, ses dinleme izni ve nicesi.
Bu dev şirketlerin hakkımızda çok fazla şey bildikleri aşikar. Bizim beğendiğimiz ürünleri ve benzerlerini sunuyorlar, konuştuğumuz dinlediğimiz olay ve ürünleri veyahut benzerlerini karşımıza açıkça sunmaktadırlar.
Masum olduğunu düşündüğümüz birkaç veri izniyle başlayan süreçler verilerimizi nasıl işliyorlar nerelerde kullanıyorlar bugün başlıklarda bunlara değineceğiz.
Bu konuyu yaşanmış örnekleriyle ele alan bir yapımı sizlere önermek isterim. Netflix yapımı bir belgesel. The Great Hack
Rothschild ya da Rockefeller gibi ailelerin aynı dönemde ortaya çıkması ve dünyanın en zenginleri olmasının nedeni petroldü. Şimdi ise petrolden daha değerli bir şey keşfedildi.
Veri. Yeniden dünyanın en zenginlerinin listesine baktığımızda benzer yıllarda doğduklarını, benzer işlere girdiklerini görüyoruz. Ancak şu anda ellerinde bulundurdukları meta petrolden hem çok daha değerli hem de çok daha tehlikeli.
Cambridge analytica ve Facebook ile ilgili yaşanan olayları bize anlatan bu belgesel kişisel verilerin kullanılarak insanların nasıl manipüle edildiğini ve edilebileceğini gözler önüne seriyor.
Meraklısına bu belgeseli izlemenizi tavsiye ediyorum.
Bizler sürekli veri üretiyoruz.
Sürekli yeni veriler ortaya çıkıyor. Binlerce kez, onlarca kez, milyonlarca kez. Veri veri veri. Sürekli süregelen bir süreç var.
Her gün yeni veriler arşivlere eklenmeye devam ediyor. Önemlisi her şey var.
Hangi verinin, hangi alanda nerelerde kullanıldığı detayı. Veri üreten bir taraf ve karşısında bu veriyi işlemek isteyen bir taraf var. Her veri herkes için uygun olmaz. Eğer bunlar tek bir yerde toplansaydı veri çöplüğünden karmaşadan başka bir şey ortaya çıkmazdı.
Bu noktada “GAFAM” devreye giriyor. Bu bahsi geçen beş şirket analize ve ihtiyaca göre verilerimizi işliyor.
Bunları kendi reklamlarında, kendi istedikleri bilgilerle işliyorlar. Bu sayede ortaya mükemmel veri ve analizi çıkıyor. İhtiyaç halinde gerek ürün reklamlarında, gerekse seçim kampanyalarında bile verilerimiz kullanılıyor. Veri izinlerini onaylarken dikkatli olmakta fayda var.
En basit veri örneklerinin işlenme aşamasından önce ele alınan kullanılan bu başlıkları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
- İsim
- Cinsiyet
- Telefon Numarası
- E-Posta Adresi
- Konum
- Medeni Durum
- İş / Meslek
- Gelir Seviyesi
- Eğitim
